Teoria inteligentnego projektu jest często przedmiotem zaciekłego sporu. Bradley Monton, filozof nauki i ateista, stawia sobie za cel jak najdokładniejszą ocenę argumentów obu stron. Czy tę debatę można sprowadzić jedynie do sporu między nauką i religią? Czy teoria inteligentnego projektu to tylko wyrafinowana próba wprowadzenia teizmu do metodologii naukowej? Chociaż autor nie uznaje teorii inteligentnego projektu za ostatecznie przekonującą, odpowiada przecząco na oba te pytania, odrzucając retorykę motywowaną emocjonalnie czy religijnie. Pokazuje, że argumentacja zwolenników teorii inteligentnego projektu zasługuje na poważne traktowanie na gruncie naukowym, nawet gdyby sama teoria miała okazać się fałszywa. Bowiem mimo jej braków i niedociągnięć, zdaniem Montona może ona wnieść wiele korzyści do środowiska naukowego i społeczeństwa.
| Tytuł: | Teoria inteligentnego projektu oczami ateisty |
| Autor: | Bradley Monton |
| Tłumacz: | Bartosz Bagrowski | Rok wydania: | 2023 | Liczba stron: | 340 |
| Oprawa: | Miękka |
| Format: | 160x230 |
| ISBN: | 978-83-67363-48-8 (oprawa miękka) |
Przedmowa 9
Rozdział 1. Czym jest teoria inteligentnego projektu i dlaczego nawet ateista może uznać ją za prawdziwą? 13
Rozdział 2. Dlaczego uzasadnione jest traktowanie teorii inteligentnego projektu jako teorii naukowej? 61
Rozdział 3. Niektóre dość wiarygodne argumenty na rzecz teorii inteligentnego projektu 97
Rozdział 4. Czy teoria inteligentnego projektu powinna być nauczana w szkole? 171
Bibliografia 205
Indeks osobowy 211
Indeks rzeczowy 213
Jeszcze sto lat temu uczeni uważali, że nauka to przedsięwzięcie obiektywne, oparte na gromadzeniu danych empirycznych i wyciąganiu na tej podstawie wniosków, które przeradzają się w teorie. Dziś jednak wiemy, że to nie fakty, ale przede wszystkim ich interpretacje prowadzą do rozwoju nauki.
Największe rewolucje w historii nauki zaszły dzięki wybitnym jednostkom, które wykazały się postawą krytyczną wobec powszechnie obowiązujących poglądów. Kopernik nie przyjął geocentryzmu Ptolemeusza, Einstein odrzucił to, co dzisiaj określamy mianem fizyki klasycznej, a Darwin nie zgodził się z tym, co w jego czasach nazywano biblijnym poglądem o niezmienności gatunków.
Seria Perspektywy Nauki pokazuje, że nauka nie jest przedsięwzięciem jednolitym, że to raczej kolaż rozmaitych poglądów, hipotez i idei. Będziemy w niej przedstawiać oryginalne poglądy uczonych, którzy wykraczają poza utarte szlaki i przedstawiają czytelnikowi zupełnie nowe perspektywy w nauce.
Odkrycie w nauce polega na tym, że widząc to, co wszyscy inni, dostrzega się to, czego nikt nie zauważył. – Albert Szent-Györgyi, laureat Nagrody Nobla
Bradley Monton jest profesorem na Wydziale Filozofii w Wuhan University. W 1994 roku uzyskał tytuł licencjata z fizyki i filozofii na Rice University, a w 1999 roku uzyskał doktorat z filozofii na Princeton University. Jego główny obszar badawczy to filozofia nauki, szczególnie filozofia fizyki oraz zagadnienia z pogranicza fizyki i metafizyki. Jest autorem kilkudziesięciu artykułów naukowych, kilkunastu rozdziałów i kilku książek. Jego opublikowane prace z zakresu filozofii religii koncentrowały się na opartych na fizyce argumentach przemawiających za istnieniem Boga oraz na tym, jaki wpływ mają postępy w fizyce na argumenty z projektu oparte na biologii. Monton mieszka z żoną w Boulder, Colorado.
Monton nie broni koncepcji inteligentnego projektu jako prawdy – uważa, że najprawdopodobniej jest ona fałszywa. Zamiast tego broni jej jako hipotezy, którą warto potraktować poważnie. Przekonująco argumentuje, że można ją sformułować jako naukowo weryfikowalną i przedstawić ważne świadectwa empiryczne, choć nie jest ich aż tyle, ile podają jej zwolennicy. To bardzo pokrzepiające zobaczyć, jak utalentowany filozof podejmuje poważną próbę rozważenia argumentów za teorią i przeciw niej, nie wikłając się w „wojny kulturowe” przy każdym zdaniu.
– John T. Roberts, profesor filozofii, University of North Carolina, Chapel Hill
To pokrzepiająca i rzetelna analiza argumentów dotyczących teorii inteligentnego projektu. W przeciwieństwie do wielu ideologicznie napędzanych przeciwników tej teorii Monton nie odrzuca jej jako nienaukowej, nie stosuje sofizmatu rozszerzenia ani argumentów ad hominem. Pisze jako „przyjazny ateista” – ktoś, kto poważnie i uczciwie rozważa twierdzenia rzucające wyzwanie ateizmowi. Jako taka, ta książka jest mile widzianym przełomem. — Douglas Groothuis, profesor filozofii, seminarium w Denver
Najwyższy czas, aby kompetentny filozof analityczny przyjrzał się argumentom teorii inteligentnego projektu w naukach ścisłych. Książkę Bradleya Montona powinni przeczytać filozofowie, biolodzy i fizycy, którzy mają umysł otwarty na tyle, aby wpuścić do niego kilka argumentów do rozważenia. ― David Berlinski, Discovery Institute, Centrum Nauki i Kultury
Bradley Monton wyświadczył społeczności intelektualnej ogromną przysługę, pisząc tę obronę teorii inteligentnego projektu. Jako ateista broni ID nie dlatego, że uważa ją za prawdziwą. Pokazuje raczej, jak ważne pytania rodzi i jak wielu krytyków unika dyskusji, która i tak musi się odbyć. Monton rozumie, że ważnych kwestii nigdy nie rozwiązuje się poprzez ich pomijanie lub marginalizację. Wykorzystując wybitne umiejętności filozofa analitycznego, wyjaśnia tę bardzo kontrowersyjną kwestię. – William A. Dembski, autor książki Koniec chrześcijaństwa
